قرارداد نویسی برای پروژه های فریلنسری و رفع دغدغه ها و اختلافات احتمالی

یکی از مهم ترین مبانی کسب درآمد از طریق فریلنسینگ، داشتن یک قرارداد کتبی سفت و محکم با مشتری است. یک قرارداد فکر شده، امنیت هر دو طرف معامله (یعنی فریلنسر و کارفرما) را تأمین می کند. اما نکته اینجاست که بسیاری از فریلنسرها نمی دانند که باید در نوشتن قرارداد خود دقیقاً چه چیزهایی را لحاظ کنند. اما ما اینجا هستیم تا با ارائه 10 بند مهم قراردادنویسی برای پروژه های فریلنسری، به شما در نوشتن یک قرارداد استاندارد کمک کنیم. پس همراه ما باشید.

چرا فریلنسرها باید قرارداد داشته باشند؟

اول از همه بهتر است کمی به اهمیت قراردادنویسی برای پروژه های فریلنسری بپردازیم. به طور کلی می توان گفت داشتن یک قرارداد استاندارد، می تواند الزاماتی را برای طرفین ایجاد کند. علاوه بر این همانطور که می دانید به عنوان یک فریلنسر باید همیشه در جهت کسب اعتماد مشتریان جدید تلاش کنید. داشتن یک قرارداد کتبی، می تواند این اعتماد را به راحتی جلب کند.

اما قراردادنویسی مزایای دیگری نیز دارد که مهم ترین آنها عبارت اند از:

• جلوگیری از بروز انتظارات پیشبینی نشده
• جلوگیری از مشکلات مربوط به پرداخت هزینه
• جلوگیری از اختلافات احتمالی بر سر موعد تحویل پروژه و همینطور مدت زمانی که فریلنسر موظف به بازبینی و اصلاح پروژه است
• و … .

فراموش نکنید که بسیاری از فریلنسرها فقط به دلیل نداشتن قرارداد، با مشکلاتی از جمله عدم دریافت دستمزد، انتظار پشتیبانی بیش از حد از طرف کارفرما و … دست و پنجه نرم می کنند. پس سؤال این است؛ چرا با نوشتن یک قرارداد از همه این مشکلات جلوگیری نکنیم؟

10 بند مهم در قراردادنویسی برای پروژه های فریلنسری

موارد متعددی وجود دارند که می توانید در قراردادن خود ذکر کنید. اما در این میان بعضی از موارد نباید فراموش شوند. پس حتی اگر قراردادی از پیش نوشته شده دارید، بررسی کنید که  آیا10 مورد زیر در قرارداد آورده شده اند یا نه.

1- شرح کار و خدمات

در یک قرارداد استاندارد، باید لیستی از همه کارهایی که شما در این پروژه موظف به انجام آنها هستید را وارد کنید. فراموش نکنید که حتی جزئیات کارها را هم از قلم نیندازید. چرا که شاید بعضی موارد از نظر شما بدیهی باشد، اما کارفرما مثل شما فکر نکند! با این کار در آینده هیچ اختلاف یا تردیدی در وظایف شما پیش نخواهد آمد.

اما علاوه بر خدمات، باید زمان دقیق تحویل پروژه را هم تعیین کنید. همینطور اگر قرار است پروژه ها را در چند مرحله تحویل دهید، بازه زمانی این مراحل باید به طور دقیق روشن شوند. ضمناً اگر قرار است بعد از تحویل پروژه نیز از کار خود پشتیبانی داشته باشید، مشخص کنید که تا چند روز یا ماه بعدی موظف به پشتیبانی هستید. در غیر این صورت احتمالاً ناچار خواهید شد برای همیشه در قبال پروژه خود پاسخگو باشید.

پس اولین بند قراردادنویسی برای پروژه های فریلنسری شامل موارد زیر است:

• تاریخ شروع پروژه
• محدوده خدمات (این که دقیقاً چه کارهایی به عهده شماست)
• موعد تحویل پروژه و تاریخ پایان قرارداد
• مبلغ دستمزد و برنامه پرداخت (دستمزد در چند نوبت و چگونه پرداخت می شود)

2- شرایط پرداخت

در بند قبلی تعیین کردید که مبلغ دستمزدتان چه قدر است و در چند نوبت باید پرداخت شود. اما یک سری مسائل حاشیه ای نیز پیرامون پرداخت دستمزد وجود دارند. به طور کلی باید در نوشتن این بند، پاسخ سؤالات زیر را روشن کنید:

• کل هزینه پروژه، به صورت ساعتی محاسبه می شود یا پروژه ای؟
• هزینه پشتیبانی بیشتر از حد تعیین شده، به صورت ساعتی محاسبه می شود یا پروژه ای؟
• آیا قبل از شروع پروژه بیعانه دریافت می شود؟
• اگر مشتری دستمزد را به موقع پرداخت نکند، آیا جریمه دیرکرد دارد؟
• هزینه های حاشیه ای پروژه به عهده چه کسی است؟ (هزینه هایی مثل خرید مواد یا هزینه های هاست و دامنه برای طراحی سایت و …)

3- حقوق و مجوزهای مالکیت محصول نهایی (حق کپی رایت)

در اکثر پروژه ها، حق مالکیت محصول نهایی با کارفرما خواهد بود. در این صورت خود آنها می توانند تصمیم بگیرند که ازاین محصول کجا و چگونه استفاده کنند. اما گاهی ممکن است ترجیح دهید که حق کپی رایت محصول متعلق به شما باشد. در هر صورت باید در قرارداد ذکر کنید که حقوق مالکیت محصول به عهده کیست.

برای مثال اگر قرار است نرم افزاری را طراحی کنید، باید حقوق مشتری و شرایط استفاده از آن را مشخص کنید. این حقوق و مجوزها بسته به نوع کار و صنعت می توانند متفاوت باشند. برای مثال عکاسان می توانند مجوز استفاده از تصویر را فقط به خود مشتری بدهند و دیگران حقی برای استفاده از آن نداشته باشند. یا در مقابل می توانند تمام حقوق را به خود مشتری بسپارند.

4- شرایط فسخ قرارداد

در پروسه قراردادنویسی برای پروژه های فریلنسری باید شرایط پایان دادن به قرارداد را نیز تعیین کنید. برای مثال ممکن است کارفرما ترجیح دهد که بخش اول پروژه در زمان مقرر تحویل داده نشد، قرارداد را فسخ کند. یا در مقابل فریلنسر تعیین کند که اگر نوبت اول دستمزد پرداخت نشود، قراردادن را کنسل کند.

بنابراین به طور دقیق تعیین کنید که در چه شرایطی و کدام یک از طرفین می توانند قرارداد را فسخ کنند. همینطور تعیین کنید که در صورت پایان دادن به قرارداد، تکلیف دستمزد یا محصول ناقص چه خواهد بود.

5- تعاملات رقابتی

به عنوان یک فریلنسر باید انحصار خدمات خود را برای مشتری روشن کنید. برای مثال شاید یک مشتری مایل نباشد که شما هم زمان با رقیب او هم کار کنید. بنابراین باید در این بند قرارداد، به سؤالات زیر پاسخ دهید:

• آیا اجازه همکاری با رقبای این مجموعه را دارید؟
• آیا محدودیتی برای همکاری با پروژه های یک منطقه جغرافیایی خاص وجود دارد؟
• اگر محدودیتی وجود دارد، مدت زمان این انحصار چه قدر است؟
• آیا پس از پایان یافتن قرارداد این محدودیت ها نیز تمام می شوند؟

6- عدم افشا، حق افشا و محرمانه بودن

یکی از بندهای مهم قراردادنویسی برای پروژه های فریلنسری میزان محرمانه بودن اطلاعات پروژه است. این بند برای محافظت از حقوق هر دو طرف قرارداد نوشته می شود. برای مثال احتمالاً شما به عنوان فریلنسر، اطلاعاتی را درباره شرکت مد نظر دریافت می کنید. این اطلاعات می تواند لیست مشتریان آن شرکت، استراتژی های تجاری، دستور العمل های محرمانه، اطلاعات مالی و … باشند. اگر مشتری از شما می خواهد که این اطلاعات کاملاً محرمانه باقی بمانند، باید این بند را در قرارداد وارد کند. در این صورت شما موظف اید از افشای این اطلاعات، جلوگیری کنید.

7- تغییرات و تجدیدنظرهای احتمالی

در بسیاری از پروژه های فریلنسری، ممکن است کارفرما با گذشت زمان نکته یا درخواست جدیدی به ذهن اش برسد. بر همین اساس لازم است در قرارداد تعیین کنید که آیا امکان تجدید نظر یا تغییر فرآیند پروژه وجود دارد یا نه؟ اگر این امکان مهیاست، این تغییرات دقیقاً در کدام بخش ها قابل قبول اند؟ و تا چه تاریخی یا تا چه تعدادی امکان این تجدید نظرها وجود دارد؟

8- مسئولیت غرامت

منظور از مسئولیت غرامت این است که اگر مشکلی بین طرفین پیش بیاید چه کسی مسئول است؟ این مشکلات می توانند خسارت های احتمالی به هر دو طرف یا … باشند. پس در قراردادنویسی برای پروژه های فریلنسری تعیین کنید که در صورت بروز چنین مشکلاتی، مسئولیت غرامت به عهده کدام طرف است.

9- بندهای عمومی

در کنار همه بندهای بالا، می توانید یک بند کلی نیز برای جمع بندی موارد یا اضافه کردن موارد حاشیه ای اضافه کنید. این بند می تواند شامل سلب مسئولیت های قانونی، حمایت های احتمالی و … باشند. یکی دیگر از مواردی که می توانید در این بخش ذکر کنید، شرط داوری است. منظور از داوری، فرآیند خارج از دادگاه است که به اختلافات احتمالی رسیدگی می کند. معمولاً یک شخص ثالث بی طرف نیز به عنوان داور تعیین می شود.

به طور کلی می توان گفت هر چیز دیگری که فکر می کنید بهتر است در حد اشاره در قرارداد مطرح شود را می توانید درقسمت بندهای عمومی بگنجانید.

10- امضای طرفین؛ مهر تأیید قراردادنویسی برای پروژه های فریلنسری

برای این که این قرارداد وجهه قانونی داشته باشد باید دو طرف آن را امضا کنند. بنابراین مطمئن شوید که هم شما و هم کارفرما، پیش از شروع پروژه این قرارداد را امضا کرده باشید.

 کلام آخر

قرادادهای پروژه های فریلنسری مختلف، بنا به نوع کاری که انجام می دهد، سطح مهارت هایشان، وسعت پروژه و … متفاوت اند. بنابراین بدون شک در هر قرارداد ممکن است چیزی وجود داشته باشد که در قراردادهای دیگر نیازی به ذکر آن نیست. اما 10 بندی که در این راهنما برای قراردادنویسی برای پروژه های فریلنسری مشاهده کردید، پای ثابت همه قراردادها (فارغ از نوع کار و …) هستند. البته اگر قرار است برای یک پروژه بزرگ و پیچیده قرارداد ببینید، بهتر است با یک وکیل برای نوشتن بندهای قرارداد مشورت کنید.

اما ما برای دغدغه دیگر شما، یعنی پیدا کردن پروژه های جدید نیز فکری کرده ایم و ژاکت سرویس را به عنوان کانالی برای آشنایی فریلنسرها با مشتریان راه اندازی کرده ایم. بنابراین اگر به دنبال راهی برای پیدا کردن پروژه های آینده خود هستید، پیشنهاد می دهیم که پروفایل اختصاصی خود را در ژاکت سرویس بسازید. سپس در این پروفایل ضمن معرفی مهارت ها و نوع خدمات خود، تعرفه حدودی خود را نیز تعیین کنید. با این کار مشتریان و کارفرمایان بعد از مشاهده پروفایل شما در ژاکت سرویس می توانند همکاری خود را با شروع کنند.